Wet- en regelgeving

1. Achtergrond Europese SEPA Wetgeving
2. Scope
3. Migratiedatum Europese overschrijving
4. Migratiedatum Europese incasso
5. Rekeningidentificatie
6. Aanleverformaat overschrijving- en incassobatches
7. Verplichte data-elementen betaal- en incasso-opdrachten
8. Toegankelijkheid betalingsverkeer
9. Rechten geïncasseerde
10. Strafmaatregelen bij niet voldoen aan wetgeving

Achtergrond Europese SEPA Wetgeving

De Europese overschrijving (SEPA Credit Transfer) en de Europese incasso (SEPA Direct Debit) zijn op 28 januari 2008 respectievelijk 2 november 2009 geïntroduceerd. Beide betaalproducten moeten op termijn de huidige binnenlandse overschrijving- en incassoproducten in de landen binnen de eurozone gaan vervangen. Hetzelfde geldt voor eventuele euro overschrijvingsproducten in de EU-lidstaten buiten de eurozone. Tot slot zullen alle grensoverschrijdende girale euro overschrijvingsproducten tussen de EU-lidstaten onderling (in de praktijk aangevuld met IJsland, Noorwegen en Liechtenstein) door de Europese overschrijving worden vervangen. In alle gevallen gaat het om girale niet-spoed betaalproducten.

Eind 2010 was ruim 9% van het girale betalingsverkeer binnen het SEPA gebied naar de Europese overschrijving gemigreerd. Deze migratie komt voornamelijk voor rekening van het grensoverschrijdende betalingsverkeer. Het gebruik van de Europese incasso is nog zeer beperkt.

De Europese Commissie (EC) en het Europese Parlement vinden deze migratie te langzaam gaan. De Europese Commissie heeft daarom in 2010 wetgeving voorbereid om de migratie wettelijk te regelen. In maart 2012 is de definitieve versie van de EU-verordening door het Europese Parlement aangenomen en daarmee van kracht geworden.

De SEPA wetgeving wordt binnen alle EU-lidstaten (aangevuld met IJsland, Noorwegen en Liechtenstein) dwingend voor bedrijven en consumenten. Ze stelt eisen aan de gehele betaalketen, dat wil zeggen van klant tot klant. Hierna volgt een uiteenzetting van de belangrijkste bepalingen zoals deze nu bekend zijn, of worden verwacht. De genoemde impact is zodoende onder voorbehoud van de definitieve wettekst, welke half november 2011 wordt verwacht.

Scope

In scope van de EC wetgeving zijn de volgende betaalproducten:

• Niet-spoed girale euro overschrijvingsproducten
• Euro incassoproducten

Buiten scope van de EC wetgeving zijn de volgende betaalproducten:

• Spoedbetalingen
• Girale niet-euro overschrijvings- en incassoproducten
• Debit- en creditcard betalingen
• Niet girale betaalproducten (bijv. cheques)

Migratiedatum Europese overschrijving

De Europese SEPA wetgeving stelt de volgende uiterste data voor de migratie naar de Europese overschrijving:

• Per 1 februari 2014 moeten alle niet-spoed girale euro overschrijvingen in de landen binnen de eurozone worden uitgevoerd als Europese overschrijving
• Per 31 oktober 2016 moeten ook alle niet-spoed girale euro overschrijvingen in de EU-lidstaten buiten de eurozone (aangevuld met IJsland, Noorwegen en Liechtenstein) worden uitgevoerd als Europese overschrijving

Migratiedatum Europese incasso

De Europese SEPA wetgeving stelt de volgende uiterste data voor de migratie naar de Europese incasso:

• Per 1 februari 2014 moeten alle euro incasso’s in de landen binnen de eurozone worden uitgevoerd als Europese incasso
• Per 31 oktober 2016 moeten ook alle euro incasso’s in de EU-lidstaten buiten de eurozone (aangevuld met IJsland, Noorwegen en Liechtenstein) worden uitgevoerd als Europese incasso

Rekeningidentificatie

Overschrijving- en incasso-opdrachten moeten per genoemde migratie data verplicht voorzien zijn van IBAN als rekeningidentificatie. Dat geldt voor de rekening van zowel debiteur als crediteur.

Aanleverformaat overschrijving- en incassobatches

Zakelijke partijen moeten overschrijving- en incasso batches in XML ISO 20022 formaat aan hun bank aanleveren. Er geldt een ontheffing van deze bepaling tot 1 februari 2016. Nederland heeft reeds kenbaar gemaakt hier geen gebruik van te maken.

Banken kunnen hierop inspelen door conversieservices voor binnenlandse formaten (bijv. ClieOp) aan te bieden voor met name de Europese overschrijving. Tijdelijk gebruik maken van de conversieservice biedt zakelijke partijen de mogelijkheid om de migratie naar Europese overschrijving een jaar uit te stellen. Zo kan deze migratie samenvallen met de migratie naar de Europese incasso.

Aanleverformaat overschrijving- en incassobatches

Zakelijke partijen moeten overschrijving- en incasso batches in XML ISO 20022 formaat aan hun bank aanleveren. Er geldt een ontheffing van deze bepaling tot 1 februari 2016. Nederland heeft reeds kenbaar gemaakt hier geen gebruik van te maken.

Banken kunnen hierop inspelen door conversieservices voor binnenlandse formaten (bijv. ClieOp) aan te bieden voor met name de Europese overschrijving. Tijdelijk gebruik maken van de conversieservice biedt zakelijke partijen de mogelijkheid om de migratie naar Europese overschrijving een jaar uit te stellen. Zo kan deze migratie samenvallen met de migratie naar de Europese incasso.

Toegankelijkheid betalingsverkeer

De zakelijke markt dient rekening te houden met buitenlandse rekeningnummers van hun klanten en leveranciers:

• Een betaler die een euro betaling doet, mag niet voorschrijven in welk EU land de begunstigde van de betaling zijn rekening moet aanhouden. Zakelijke klanten moeten hierdoor er dus rekening mee houden, dat euro uitbetalingen naar alle landen van de Europese Unie (aangevuld met IJsland, Noorwegen en Liechtenstein) kunnen plaatsvinden
• Een incassant, die een incasso uitvoert, mag niet voorschrijven in welk EU land de geïncasseerde zijn rekening moet aanhouden. Zakelijke klanten moeten er dus rekening mee houden, dat incasso’s in principe alle landen van de Europese Unie kunnen worden uitgevoerd
• Een crediteur, die betalingen ontvangt, mag niet voorschrijven in welk EU land de betaler zijn rekening moet aanhouden. In een aantal Europese landen (bijv. Italië) gelden nu nog restricties dat voor bepaalde betalingen de betaler een binnenlandse rekening moet aanhouden (denk hierbij bijvoorbeeld aan belastingbetalingen). Bij de overgang naar de Europese overschrijving kunnen genoemde betalingen voortaan vanaf elke rekening in de Europese Unie plaatsvinden.

Rechten geïncasseerde

Een geïncasseerde zal van zijn bank de mogelijkheid krijgen om:

• Incasso-opdrachten te beperken tot een bepaald bedrag en/of frequentie
• Alle incasso-opdrachten te blokkeren
• Incasso-opdrachten van gespecificeerde incassanten te blokkeren
• Incasso-opdrachten van alleen gespecificeerde incassanten te autoriseren (zogenaamde ‘whitelist’ optie)

Incassanten worden aangeraden om hun debiteuren erop te wijzen, dat bij gebruik van de Europese incasso, de debiteur zijn eventuele incasso ‘whitelist’ aanpast om afkeuring bij eerste incasso te voorkomen.

Strafmaatregelen bij niet voldoen aan wetgeving

Elk EU land zal strafmaatregelen definiëren, die opgelegd kunnen worden aan zakelijke partijen bij het niet voldoen aan de SEPA wetgeving. Deze strafmaatregelen gelden niet voor consumenten.